بررسی اثر سیلی‏مارین حاصل از بذر گیاه بومی و اصلاح شده خار مریم بر میزان چربی خون و پلاک آترواسکلروز در آئورت خرگوش هایپرکلسترولمی

مقدمه: سیلی‏مارین به مجموعه‌ای از ترکیبات فلاوونولیگنان موجود در بذر گیاه خار مریم Silybum marianum (L.) Gaertn. اطلاق می‏شود که دارای خواص دارویی متعددی است. بررسی‌های اخیر نشان داده‏اند که گیاهان دارویی حاوی مواد با خواص آنتی‌اکسیدانی از جمله سیلی‌مارین بر کاهش لیپوپروتئین‏های سرم خون در حیوانات تغذیه شده با رژیم‌های غذایی پرچرب اثرات بارزی دارند. هدف: هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی اثر سیلی‏‌مارین حاصل از بذر گیاهان اصلاح شده و بومی خارمریم و داروی لووستاتین، بر میزان چربی خون و همچنین تشکیل پلاک آترواسکلروز در عروق آئورت خرگوش‌های هایپرکلسترولمی بود. روش‌ تحقیق: در این تحقیق پنج گروه 8 تایی خرگوش انتخاب شدند و به چهار گروه از آنها غذای حاوی کلسترول (1 درصد) به مدت 60 روز تجویز شد. به یک گروه از خرگوش‌ها داروی لووستاتین (10 میلی‌گرم /کیلوگرم وزن/ روز) و به دو گروه بعدی داروی گیاهی سیلی‌مارین حاصل از بذر گیاهان بومی و اصلاح شده (200 میلی‌گرم / کیلوگرم وزن/ روز) تجویز شد. یک گروه از خرگوش‌ها که از غذای حیوانخانه تغذیه می‌شدند به عنوان گروه شاهد منفی در نظر گرفته شدند. گروه آخر از خرگوش‌ها که با هیچ یک از داروها تیمار نشدند به عنوان گروه شاهد مثبت در نظر گرفته شدند. میزان کلسترول کل، HDL-کلسترول، LDL-کلسترول و تری گلیسرید خون خرگوش‌ها، ناشتا و پس از 30 و 60 روز اندازه‌گیری شد. در پایان مطالعه خرگوش‌ها کشته شدند و میزان تشکیل پلاک آترواسکلروز در عروق آئورت آنها اندازه‌گیری شد. یافته‌ها: نتایج حاکی از آن بود که در گروه لووستاتین میزان کلسترول کل و LDL-کلسترول به طور معنی‌داری نسبت به گروه شاهد مثبت کاهش نشان داد. در گروه سیلی‌مارین بومی و اصلاح شده نیز میزان کلسترول کل، LDL-کلسترول و تری‌گلیسرید خون ناشتا، به طور معنی‌داری کاهش یافت، اما HDL-کلسترول به طور معنی‌داری افزایش نشان داد. بررسی‌های مورفولوژیکی و مورفومتری نیز اثرات مطلوب و کاهش‌دهنده لووستاتین و سیلی‏مارین بومی و اصلاح شده را بر پیشرفت آترواسکلروز در عروق آئورت خرگوش هایپرکلسترولمی نشان دادند. هر دو نوع سیلی‏مارین در این مورد به یک میزان موثر بودند و اثر آنها با لووستاتین قابل مقایسه بود. نتیجه‌گیری: نتیجه کلی آن که تجویز داروی گیاهی سیلی‌مارین بومی و اصلاح شده به خرگوش هایپرکلسترولمی اگرچه به نسبت کمتری در مقایسه با لووستاتین موجب کاهش میزان کلسترول کل و LDL- کلسترول در خون شد، اما همانند لووستاتین که یک داروی کاهنده چربی خون می‌باشد موجب مهار تشکیل پلاک آترواسکلروز شد. تاثیر دو داروی گیاهی سیلی‌مارین بومی و اصلاح بر چربی خون و در مهار تشکیل پلاک آترواسکلروز مشابه بود.